INLEIDING I

Jan Vos

alias John Fox


Onze Limburger Jan Vos werd geboren te Eisden op 24 juni 1925. Zijn moeder was een Vanhoudt uit Neerpelt en zijn vader was afkomstig uit Aarschot. Jan kwam uit een rijkelijk gezegend gezin, want hij had zeven zussen en vijf broers. Vader was rijkswachter te Eisden. Zoals het toen de regel was, werden rijkswachters om de vijf jaar gemuteerd. Zo verhuisde de familie achtereenvolgens naar Ieper, Kortrijk en Gent. Op Kerstdag voor het oorlogsjaar verloor Jan zijn moeder, een zeer zware klap voor het hele gezin. 10 mei 1940. Vader moet het leger vervoegen, maar ziet nog de kans een afspraak te maken met een politieman te Calais om zijn familie op te vangen. Jan was nog geen zestien en dus niet opgeroepen. Hij vergezelde de rest van het gezin. Te Adinkerke begon de voettocht richting Calais, via Duinkerke. De Duitsers waren vlugger en sneden hen de weg af. Een vriendelijke Brit die met zijn legervrachtwagen terug naar Duinkerke reed, nam hen mee. Nadien werd het weer stappen maar nu naar Gent. Hun rijkswachtkazerne was bezet door de Duitsers. Nog een geluk dat vader uit voorzorg hun meubelen had ondergebracht in een leegstaand huis.
druk op kaart om te vergroten
Eén van de synoniemen van oorlog en bezetting is honger, zeker in steden zoals Gent. Bovendien werd in een rijkswachtkazerne geen smokkelwaar toegelaten ! Tijdens zijn vrije tijd en vakantie kon Jan aan de slag bij een bakker (Dikke Mie - Voormuide Gent). Dat had zeker zo zijn voordelen, maar het betekende ook zeer vroeg uit de veren om rond vijf uur alles op te ruimen. De bakker was een verzetstrijder van het eerste uur. Studenten bezorgden hem ingrediënten om springstof te maken. Het mengen gebeurde 's nachts in de bakkerij. 's Morgens moest onze bakkersgast dan opruimen. Hij had al vlug door wat er gaande was. De inval in de bakkerij gebeurde als de spreekwoordelijke dief in de nacht. De hele woning werd doorzocht en de bakker aangehouden. Jan had nog vlug een met springstof gevulde buis en enkele zelfgemaakte handgranaten uit een afvoerputje in de kelder kunnen halen. Onder het mom wat suiker te gaan halen op zolder, legde hij de loden pijp in de dakgoot waar ze niet werd opgemerkt. De granaten verdwenen met een plons in de gracht. De bakker werd gefusilleerd. Jan voelde het warm worden aan zijn voeten. Rondom hem werden de eerste aanhoudingen verricht.

Jaak Daemen

VERVOLG HOOFDSTUK I

Return